Hirudoterapia

Hirudoterapia jest naturalną metodą leczenia różnych dolegliwości za pomocą określonych gatunków pijawek. Pomaga na wiele schorzeń. Działa kompleksowo na organizm człowieka - oprócz działania miejscowego wspomaga cały organizm i pobudza go do procesów samouzdrawiania. Metoda ta znana od czasów starożytnych, w 2004 roku została zatwierdzona przez Amerykańska Agencję Żywności i Leków (FDA), która uznała pijawki lekarskie za środek leczniczy. W Polsce hirudoterapia ma status procedury medycznej (nr 99.991 w Spisie Procedur Medycznych ICD-9), a pijawki są dopuszczone do legalnej dystrybucji przez specjalne zarejestrowane firmy.

W Europie do zabiegów najczęściej stosuje się pijawki lecznicze z gatunku: Hirudo verbana, Hirudo orientalis oraz Hirudo medicinalis- jednak ta ostatnia ze względu na objęcie ścisłą ochroną gatunkową w Polsce jest rzadko stosowana w praktyce.

Działanie pijawek

Pijawki lekarskie są uznawane za miniaturowe laboratoria farmakologiczne. Wbrew pozorom główną przyczyną dla której pijawki są stosowane we współczesnym lecznictwie, nie jest ich zdolność upuszczania krwi lecz „wpuszczania” do krwioobiegu pacjenta leczniczych związków chemicznych, które produkują w swoich gruczołach ślinowych. Obecnie wyizolowano ponad sto biologicznie czynnych związków organicznych, do których m.in należą:

Inhibitory krzepnięcia krwi: hirudyna, inhibitory transglutaminaz osoczowych I i II (czynników stabilizujących fibrynę).
Hirustazyna- silny antykoagulant oraz antymetastatyk o silnych właściwościach antyprzerzutowych (hamujących rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych).
Substancje hamujące agregację płytek krwi: apyraza, saratyna, kalina
Orgelaza – enzym sprzyjający powstawaniu nowych naczyń krwionośnych
Destabilaza – związek o działaniu przeciwbakteryjnym, rozkładającym stabilną fibrynę w zakrzepie oraz stymulującym wzrost komórek nerwowych. Dzięki zawartości niskocząsteczkowej prostaglandyny regeneruje naczynia krwionośne, przewód pokarmowy oraz reguluje poziom cukru we krwi.
Gilantyna – jest białkiem zawierającym duże ilości siarki. Działa jako antykoagulant i silny lek antyprzerzutowy.
PC-LS czynnik przeciwpłytkowy i normalizujący ciśnienie krwi.
Esteraza cholesterolowa i lipaza (trójglicerydaza), które rozkładają trójglicerydy i cholesterol.
Inhibitory proteinaz o działaniu przeciwzapalnym: bdeliny, egliny, hirustazyna.
Neuroprzekaźniki: dopamina, serotonina, acetylocholina, enkefaliny, które regulują prawidłową pracę układu nerwowego oraz wpływają na ograniczenie odczuwania bólu.
Endorfiny działające przeciwbólowo, uspokajająco i euforycznie.
Czynniki hamujace wzrost mikroorganizmów, działające również na formy przetrwalnikowe: hialuronidaza, kolagenaza.
Steroidy: kortyzol, dehydroepiandrosteron, progesteron, testosteron i estradiol - normalizujące pracę układu hormonalnego.
Antyelastaza- hamująca enzym rozkładajacy elastynę, przez co spowalnia rozkład tkanki sprężystej i w konsekwencji przeciwdziała starzeniu się skóry.

Bezpieczeństwo

Wszystkie pijawki używane podczas zabiegów w naszym gabinecie pochodzą wyłącznie z certyfikownej hodowli, która zapewnia kontrolowane karmienie oraz rozmnażanie pijawek w izolowanych od środowiska zewnętrznego warunkach i jest pod stałą kontrolą lekarza weterynarii. Dzięki temu zostaje wyeliminowana możliwość by pijawki odżywiały się krwią przypadkowych żywicieli, często zakażonych chorobami bakteryjnymi, wirusowymi czy pasożytniczymi, co stanowiło by poważne zagrożenie dla osób, którym zostałyby przyłożone później.
Pijawka stosowana w hirudoterapii jest przeznaczona tylko dla jednego pacjenta, a po zabiegu zostaje zutylizowana.

Wskazania

Wskazania do leczenia w hirudoterapii to nie sztywna lista, to umiejętność dobrania efektów działania hirudozwiązków do objawów chorobowych a nie konkretnych schorzeń.
Poniżej lista objawów chorobowych i schorzeń, w których zastosowanie pijawek lekarskich miało korzystny wpływ leczniczy:

1. Choroby – naczyniowe:

• niedokrwienna choroba serca
• zapalenie mięśnia sercowego
• stan przed i po zawale mięśnia sercowego
• nadciśnienie tętnicze
• migrena
• żylaki kończyn dolnych
• zakrzepowe zapalenie żył
• owrzodzenie troficzne
• zastój w naczyniach limfatycznych
• dystonia neurowegetatywna
• początkowe stadia miażdżycy tętnic

2. Choroby układu ruchu:

• choroba reumatyczna
• choroba zwyrodnieniowa stawów i kości
• zapalenie stawów
• przykurcze w zakresie kończyn i szyi
• krwiaki pourazowe

3. Choroby neurologiczne:

• encefalopatia nadciśnieniowa
• niedowłady i zespoły uciskowe nerwów obwodowych
• objawy wstrząśnięcia i stłuczenia mózgu
• choroba Parkinsona i Alzheimera
• neuralgia nerwu twarzowego, trójdzielnego, kulszowego
• mózgowe porażenie dziecięce

4.Choroby ginekologiczne:

• zapalenie przydatków
• policystyczność jajników
• bezpłodność
• fibromięśniaki i fibrogruczolaki macicy (nie gruczolakoraki)
• zespół bolesnego miesiączkowania
• zapalenie gruczołu piersiowego i gruczołu Bartholiniego.
• łagodzenie objawów menopauzy
• zapalenie błony śluzowej pochwy i macicy

5. Choroby przewodu pokarmowego

• przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy
• zapalenie pęcherzyka żółciowego
• zapalenie trzustki
• przewlekłe zapalenie wątroby bez zaburzeń krzepliwości
• zapalenie okrężnicy
• przewlekły wrzód żołądka oraz dwunastnicy
• hemoroidy

6. Choroby urologiczne

• nadciśnienie nerkopochodne
• zapalenie pęcherza moczowego
• gruczolak (nie gruczolakorak) prostaty
• objawy przewlekłej niewydolności nerkowej
• naczyniopochodne zaburzenia erekcji

8. Choroby układu oddechowego

• astma oskrzelowa
• przewlekłe zapalenie oskrzeli
• rozedma płucna
• przewlekła zakrzepica płucna

9. Choroby otolaryngologiczne

• ostre i chroniczne zapalenie nerwu usznego
• ostre i chroniczne zapalenie zapalenie ucha
• zapalenie zatok
• zapalenie zatok czołowych
• zapalenie komórek sitowych

10. Oftalmologia

• proces zapalny dróg naczyniowych oka
• jaskra
• krwiaki pourazowe gałki ocznej

11. Choroby dermatologiczne

• ospa wietrzna i półpasiec
• łuszczyca
• niektóre kolagenozy
• zapalenie skóry i tkanki podskórnej w wielu chorobach
• alergie skórne
• krwiaki podskórne
• blizny skórne niekoloidowe

12. Choroby stomatologiczne:

• zapalenie dziąseł;
• zapalenie jamy ustnej;
• zapalenie przyzębia;
• parodontoza.

13. Chirurgia ręki i chirurgia plastyczna

• amputacje i replantacje
• płaty skórne wolne i uszypułowane
• krwiaki i obrzęki pourazowe
• zakrzepica pooperacyjna tętnicza i żylna
• zapalenie tkanki podskórnej
• zakrzepowe zapalenia żył
• zaburzenia reinerwacji nerwów obwodowych
• zespoły uciskowe nerwów obwodowych

Przeciwwskazania :

• Choroby upośledzające proces krzepnięcia krwi (hemofilia, nabyta małopłytkowość, marskość wątroby)
• Stosowanie antykoagulantów (m.in. acenokumarol, warfaryna, heparyna, heparynoidy) – zabieg można wykonać po przerwie mającej minimum dwa tygodnie i oznaczeniu czasu krzepnięcia, współczynnika INR.
• Tętniak śródczaszkowy
• Tętniak tętnicy brzusznej
• Krwotoki wewnętrzne
• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (o ostrym przebiegu)
• Anemia objawowa
• Ciąża
• Wiek poniżej 13 lat
• Ostre wycieńczenie i wyniszczenie organizmu
• AIDS, ciężkie stadia chorób wewnętrznych i immunosupresja
• Nowotwory złośliwe, niezależnie od lokalizacji
• Niedociśnienie (<60/80)
• Ostre zapalenie żył lub tętnic (III, IV stopnia)
• Ostre stany gorączkowe, septyczne, choroby zakaźne
• Gruźlica w stadium prątkowania
• Stany pobudzenia psychicznego, zamroczenia alkoholowego, narkomania
• Resekcja śledziony
• Ciężka alergia

* Względnym przeciwwskazaniem jest stosowanie pochodnych niesteroidowych leków antyagregacyjnych (Aspiryna, Clopidogrel, Plavix), preparaty zawierające tłuszcze zwierzęce lub miłorząb japoński – zabieg można wykonać po przerwie mającej minimum 7 dni.

Przed zabiegiem :

Dobę przed zabiegiem nie należy stosować żadnych kosmetyków zapachowych (zwłaszcza perfum, antyperspirantów, dezodorantów, balsamów do ciała), nie smarować okolic miejsca przystawienia pijawek preparatami leczniczymi (maści, kremy, żele) oraz nie spożywać ostrych przypraw (np. chilli, kurkuma, curry), czosnku. Jeśli pijawka wyczuje zapachy na skórze terapia będzie utrudniona lub niemożliwa. Najlepiej zastosować do higieny naturalne bezzapachowe mydło.

Dobę przed terapią nie należy spożywać alkoholu, dużych ilości kawy i herbaty, ponieważ rozszerzają one naczynia krwionośne i w konsekwencji mogą zwiększyć krwawienie po zabiegu.

Należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu.

Jeśli wytypowane do przystawienia pijawek miejsce jest owłosione, należy go dzień wcześniej ogolić. Zdecydowanie ułatwi to zdejmowanie opatrunku.

Nie stresować się :) Zabieg jest zazwyczaj bezbolesny, początkowo można odczuwać impulsowe szczypanie (podobne do ugryzienia komara lub mrówki).

Zabieg

Zabieg trwa od 15 do 90 minut (średnio 45 min) i zależy głównie od miejsca przystawienia pijawek. Miejsca dobrze ukrwione (głowa, okolice narządów płciowych, odbyt, błony śluzowe, rany) skracają czas zabiegu. Przyłożenie pijawek na niedokrwionych kończynach, grzbiecie, pośladkach może wydłużyć zabieg do 2 godzin.

Jednorazowo można przystawić od 2 do 15 pijawek, w zależności od schorzenia, stanu organizmu pacjenta, jego wieku i masy ciała. Po ukąszeniu pijawka przez ok 1h wpuszcza do organizmu związki lecznicze, po tym czasie sama odpada lub zostaje usunięta. Na miejsce ugryzienia zostaje nałożony sterylny opatrunek. Po odpadnięciu pijawek krew z chłonką i toksynami może sączyć się z ran i nie krzepnąć do 6- 12 godzin (najczęściej ok 4 godzin). Czas zależy od krzepliwości krwi, przebiegu choroby i stanu organizmu. Kuracja odbywa się w odstępach 5-7 dniowych. Ilość zabiegów jest dobierana indywidualnie w zależności od stopnia zaawansowania choroby i zdolności regeneracyjnych organizmu. Najczęściej kontynuowana jest przez 4-5 tygodni, w wyjątkowych przypadkach dłużej. W zależności od wskazań w okresie od 3 do 6 miesięcy terapię zaleca się powtórzyć.

Pijawki używane są jednorazowo i po zabiegu zostają zutylizowane.

Po zabiegu
Należy stosować się do otrzymanych w gabinecie zaleceń.

Zadbać o swój komfort, zapewnić spokój i odpocząć.

Przez 1-2 dni należy ograniczyć ruchomość i nie uprawiać intensywnych ćwiczeń fizycznych, ma to szczególne znaczenie w przypadku terapii narządu ruchu oraz naczyń kończyn dolnych.

Nadmierna aktywność i ciężka praca mogą spowodować nasilone krwawienie.

Należy szczególnie dbać o aseptyczność ranek po zabiegu. Stosować i wymieniać opatrunki wg zaleceń otrzymanych w gabinecie.

Nie wolno moczyć ran i powstałych strupków wodą, ani ich odrywać. Miejsce po zabiegu najlepiej pozostawić suche.

Ran nie należy dotykać, drapać, jeśli wystąpi intensywne swędzenie, obszar dookoła ran można posmarować maścią Fenistil lub olejkiem lawendowym.

W razie jakichkolwiek pytań i wątpliwości należy skontaktować się telefonicznie.

Skuteczność terapii

Zależy od kilku czynników:

• Prawidłowej diagnozy
• Wyboru odpowiedniej techniki
• Częstotliwości zabiegów
• Czasu trwania zabiegu zazwyczaj zakończonego w momencie odpadnięcia pijawek
• Stopnia zaawansowania zmian chorobowych
• Zdolności regeneracyjnych chorego organizmu oraz pracy układu odpornościowego, który pomaga zwalczyć chorobę
• Współpracy pacjenta, jego nastawienia oraz stosowania się do zaleceń.